آدرس IP شناسه‌ی یکتای هر دستگاه است که به‌کمک آن می‌توان میان دستگاه‌های مختلف در دنیای اینترنت ارتباط برقرار کرد.
تصور کنید قصد ارسال بسته‌ای را به دوست خود در شهری دیگر دارید. برای ارسال این بسته، نیازمند دانستن آدرس و کدپستی مکانی هستید که دوست شما در آن حضور دارد. به بیان بهتر با کمک کدپستی برای شرکت پست مشخص می‌کنید که این بسته باید به چه مقصدی ارسال و تحویل شود.
در دنیای اینترنت نیز، هر دستگاهی که بخواهد به اینترنت متصل شود و داده‌هایی را روی این بستر با سایر دستگاه‌ها تبادل کند، باید دارای شناسه‌ی منحصربه‌فرد خود باشد تا به‌کمک آن از سایر دستگاه‌های موجود در اینترنت متمایز شود. این شناسه‌ی منحصربه‌فرد، آدرس IP نام دارد.
هر داده‌‌ای در دنیای اینترنت در قالب یک بسته (packet) میان دو دستگاه تبادل می‌شود. این بسته مانند پاکت نامه در دنیای واقعی، دارای دو بخش آدرس مبدا و آدرس مقصد است. در آدرس مبدا این بسته، آدرس IP دستگاهی که داده را ارسال می‌کند و در بخش آدرس مقصد آن نیز آدرس IP دستگاهی که این داده باید به آن تحویل داده شود، قرار می‌گیرد. علت وجود آدرس مبدا آن است که دستگاه دریافت‌کننده متوجه شود که این داده را از چه دستگاهی دریافت کرده تا بتواند پاسخ خود را برای آن ارسال کند.
به این ترتیب، دستگاه‌هایی که میان دستگاه‌های ارسال‌کننده و دریافت‌کننده‌ی یک داده قرار دارند، همانند شرکت پست از روی آدرس IP بیان شده در بخش آدرس مقصد متوجه می‌شوند که این داده را باید تحویل چه دستگاهی در دنیای اینترنت بدهند.
سرویس DNS
داده‌ها و محتوای هر وب‌سایتی در دنیای اینترنت روی یک سرور فیزیکی با نام وب‌سرور ذخیره می‌شوند. وب‌سرورها نیز مانند سایر دستگاه‌ها در دنیای اینترنت برای آن‌که بتواند دردسترس باشند باید آدرس IP مخصوص خود را داشته باشند و هر کاربری که بخواهد به محتوای آن وب‌سایت خاص دسترسی داشته باشد باید در مرورگر خود آدرس IP وب‌سروری که محتوای سایت روی آن ذخیره شده، وارد کند. اما نکته این‌جاست که به‌خاطرسپاری اعداد امری دشوار و وارد کردن آدرس IP برای دسترسی به هر سایت، تقریبن ناممکن است. به همین دلیل سرویسی معرفی شد که وظیفه‌ی آن تبدیل نام به آدرس IP متناظر با آن است. به این سرویس DNS گفته می‌شود.
هرچند با کمک سرویس DNS از وارد کردن آدرس IP هر سایت بی‌نیاز می‌شویم اما دقت داشته باشید که هنوز هم تمام ارتباطات در بستر اینترنت بر پایه‌ی آدرس‌های IP است.
نسخه‌های آدرس IP
زمانی‌که برای نخستین‌بار آدرس IP معرفی شد تعداد دستگاه‌های موجود در دنیای اینترنت فراوان نبودند به همین دلیل آدرس IP، رشته‌ای 32 بیتی از 0 و 1 ها در نظر گرفته شد که برای خوانایی راحت‌تر، این مجموعه اعداد در قالب 4 عدد در مبنای 10 نمایش داده می‌شوند. اعداد هر بخش از این آدرس می‌توانند مقداری در بازه‌ی 0 تا 255 داشته باشند. به این نسخه از IP در اصطلاح IP version 4 یا در اختصار IPv4 گفته می‌شود و می‌تواند به شکل زیر باشد:
192.168.1.1
فضای 32 بیتی در نظر گرفته شده برای آدرسIP، در حدود 4.3 بیلیون آدرس (232) فراهم می‌کرد. به این معنا که 4.3 بیلیون دستگاه قادر بودند به‌وسیله‌ی آدرس‌های IPv4 خود در بستر اینترنت با هم ارتباط داشته باشند. اما با گذشت زمان و افزایش روزافزون تعداد دستگاه‌هایی که قادر به اتصال به اینترنت بودند، دیگر این تعداد آدرس IPv4 کافی نبود. این امر موجب شد تا نسخه‌ی جدیدی برای IP با عنوان IP version 6 یا به اختصار IPv6 معرفی شود.
آدرس IPv6 با فراهم کردن فضای 128 بیتی (2128) به‌جای فضای 32 بیتی آدرس IPv4، چیزی در حدود 340 تریلیون تریلیون تریلیون آدرس فراهم می‌کند که تا مدت‌ها پاسخ‌گوی آدرس‌دهی به دستگاه‌هایی که قصد اتصال به دنیای اینترنت را داشته باشند، خواهد بود.
آدرس‌های IPv6 به هشت قسمت تقسیم می‌شوند که این قسمت‌ها با : از هم جدا شده و اعداد آن‌ها در مبنای 16 است. این اعداد می‌توانند مقداری در بازه‌ی 0X0000 تا 0xFFFF داشته باشند. یک آدرس IPv6 می‌تواند چیزی به فرمت زیر باشد:
2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334
در حال حاضر در دنیای اینترنت هم‌زمان از هر دوی آدرس‌های IPv4 و IPv6 استفاده می‌شود.
